Lengo-de-serp(-dóu-Pourtugau)
Ophioglossum lusitanicum
Ophioglossaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-lanceto, Erbo-sèns-costo.
Nom en français : Ophioglosse du Portugal.
Descripcioun :Li lengo-de-serp soun de planto sènso flour (teridoufito) proun curiouso, emé uno foundo facho d'uno partido esterlo en formo de "fueio", e d'uno partido fertilo, la "lengo", au bout d'un pecou ounte soun estaca lis espourange (10 à 35 paréu). Aquelo lengo-de-serp, la mai pichoto, se destrìo de si cousino que se vèi dos "fueio" que sorton dóu sòu. Trachis en coulounìo sus li sablo .
Usanço :L'erbo-de-la-lanceto èi couneigudo, despièi l'Age-mejan pèr sougna li blessaduro. Se n'en fasié uno poutingo.
Port : Erbo
Taio : 3 à 7 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ophioglossum
Famiho : Ophioglossaceae
Ordre : Ophioglossales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 2 cm
Flourido :
Setèmbre - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado :
Vo
Óutobre à mars
Liò : Tepiero sablouso
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Ophioglossum lusitanicum L., 1753
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )